Qətliamın nəticələrini göstərmək çətin idi; dinc əhaliyə qarşı misli görünməmiş cinayət törədilmişdi. Tibbi ekspertizanın rəyinə əsasən, qətliamın qurbanı olan onlarla insan, o cümlədən qadınlar, uşaqlar, qocalar qeyri-adi vəhşiliklə qətlə yetirilmişdi. Beynəlxalq media tərəfindən yayımlanan sübutlar göstərir ki, bəzi cəsədlərdə qurbanların dərisi diri-diri soyulmuş; bədən hissələri, məsələn, başlar, ayaqlar və qulaqlar kəsilmiş; bəziləri diri-diri yandırılmışdı. Bu baxımdan əksər beynəlxalq qəzetlər və xarici şahidlər Xocalı qətliamının amansızlığını bölüşürlər. Qeyd etmək lazımdır ki, Xocalı ciddi hərbi texnikası və istehkamı olmayan tamamilə mülki qəsəbə idi. Ağır silahlarla hücum heç bir şəkildə hərbi cəhətdən əsaslandırıla bilməz, çünki bu, heç bir hərbi üstünlük vermədi. Buna görə də bu akt açıq-aydın lazımsız və həddindən artıq güc tətbiqini təşkil edirdi. Məhz buna görə də aydındır ki, Ermənistanın bilərəkdən Xocalıda dinc əhalinin etnik təmizlənməsi üçün xüsusi plan hazırlamasının bir neçə məqsədyönlü səbəbləri var idi.
Ermənistan növbəti təcavüz aktlarını həyata keçirmək, işğala qarşı müqaviməti darmadağın etmək və psixoloji üstünlük əldə etmək üçün mülki Azərbaycan vətəndaşlarını qorxutmaq niyyətində idi. Erməni qəsbkarları tərəfindən misilsiz qəddarlıq, o cümlədən yaxın məsafədən hədəfə birbaşa atəş açılması və mülki əhalinin xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilməsi və sonradan meyitlərin təhqir edilməsi yalnız bu qənaətə gəlməyə əsas verir.
Bundan əlavə, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində yerləşən Xocalı Xankəndindən 10 kilometr şimal-şərqdə, Ağdam-Şuşa və Əsgəran-Xankəndi magistral yollarının kəsişməsində yerləşən şəhərdir. Ona görə də erməni qüvvələri Xocalını regiondakı digər şəhər və rayonlara hücum etmək üçün əsas strateji hədəf kimi görürdülər. Ərazidə yeganə mülki hava limanına malik olması Xocalını həm də mühüm strateji kommunikasiya mərkəzinə çevirmişdi. Bölgədə yeganə hava limanı orada yerləşdiyindən şəhərin işğalı ermənilər üçün həlledici idi, çünki bu, Dağlıq Qarabağı Ermənistanla havadan birləşdirəcəkdi.
Xocalının Dağlıq Qarabağda strateji yerləşməsi və müharibə zamanı ermənilərin psixoloji üstünlük əldə etmək niyyəti ilə yanaşı, Ermənistan rəsmilərinin və Xocalı faciəsi haqqında yazan müxtəlif beynəlxalq müəlliflərin bəyanatları heç bir şübhə doğurmur ki, bu hücumun arxasında məqsədyönlü plan dayanmışdı. Ermənilərin əksəriyyəti bunu Xocalının dinc əhalisindən “intiqam” kimi qəbul edirdilər.
Bununla əlaqədar olaraq, erməni müəllif Markar Melkonyan qardaşı, tanınmış beynəlxalq terrorçu və hərbi cinayətkar, Monte Melkonyana həsr etdiyi “Mənim qardaşımın yolu: Bir amerikalının Ermənistana taleyüklü səyahəti” adlı kitabında qeyd edir ki, [Xocalı] “şəhər strateji məqsəd olmaqla yanaşı, həm də qisas aktı idi”. Müəllif “Arabo” və “Aramo” adlı iki erməni hərbi dəstəsinin döyüşçülərinin rolunu xüsusi qeyd edir və onların Xocalının dinc sakinlərini necə qətlə yetirdiyini ətraflı təsvir edir. Beləliklə, onun dediyi kimi, “[erməni] əsgərləri onları təqib edəndə” şəhərin bəzi sakinləri təxminən altı mil qaçaraq təhlükəsiz yerə çatmışdılar. Əsgərlər, onun sözləri ilə desək, “uzun müddət yanlarında gəzdirdikləri bıçaqları çıxarıb insanları bıçaqlamağa başladılar”.
Ermənistan rəsmilərinin müsahibələrinin araşdırılması bir faktı da aşkar edir ki, ermənilər Xocalı qətliamını əvvəlcədən planlamışdılar. Bu barədə Britaniyalı jurnalist Tomas De Vaal çox düzgün yazır: Ermənilər indi etiraf edirlər ki, Xocalıdan qaçarkən çoxlu mülki azərbaycanlı həlak olub. Bəziləri isə onların adından hərəkət edən nizamsız erməni döyüşçülərini günahlandırır. Erməni polis zabiti, mayor Valeri Babayan motiv kimi qisas amilini təklif edib. O, amerikalı müxbir Paul Quinn-Judgea bildirib ki, Xocalı hücumunda iştirak edən döyüşçülərin çoxu “əslən Sumqayıtdan və bu kimi yerlərdən gəlmişdilər”.
De Vaal həmçinin yazır ki, Ermənistanın keçmiş prezidenti, Xocalı faciəsi zamanı Dağlıq Qarabağın qanunsuz separatçı rejimin “Özünümüdafiə Qüvvələri Komitəsi”nə rəhbərlik etmiş Serj Sarkisyanla müsahibəsi zamanı o deyib: “Biz bu mövzularda yüksək səslə danışmırıq”. İtkilər də “çox şişirdilmişdir” və “qaçan azərbaycanlılar silahlı müqavimət göstərmişdilər”. De Vaal qeyd edir ki, Sarkisyanın baş verənləri ümumiləşdirməsi daha dürüst və daha qəddar idi: “Xocalıdan əvvəl azərbaycanlılar fikirləşirdilər ki, onlar bizimlə zarafat edirlər, onlar fikirləşirdilər ki, ermənilər mülki əhaliyə əl qaldıra bilməz. Biz bunu [stereotipi] qıra bildik. Və budur baş verənlər. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, həmin oğlanlar arasında Bakıdan və Sumqayıtdan qaçanlar da var”.
Jurnalistin minlərlə insanın ölümünə görə peşman olub-olmaması ilə bağlı sualına da Serj Sarkisyan utanmadan belə cavab verib: “Mən qətiyyən peşman deyiləm”, çünki “minlərlə insan ölməli olsa da, belə sarsıntılar lazımdır”. Ermənistanda ən yüksək siyasi və hərbi postu tutan şəxsin bu sözləri öz sözünü deyir və münaqişə zamanı mülki azərbaycanlılara qarşı törədilən cinayətlərə görə Ermənistanın məsuliyyətini inkar etmək cəhdini təkzib edir. Ermənistan Respublikasının keçmiş prezidentinin bu bəyanatı Ermənistanın heç bir şübhə doğurmadan hücumu bilərəkdən planlaşdırması və ermənilərin əksəriyyətinin bunu Xocalının dinc əhalisinə qarşı “qisas” kimi qəbul etmələri faktını sübut edir.